تعریف اثر بخشی:
از اثر بخشی تعاریف گوناگونی ارایه شده است . در اینجا به سه مورد از این تعاریف اشاره می شود.
-1 از نظر توتر، اثر بخش ی، فرآیندی چرخشی و مد اوم است که از طرح برنامه شروع و شامل تمام فعالیت هایی است که در جهت دست یابی به اهداف از پیش تعیین شده انجام می شود . به جهت اینکه مشخص گردد انجام آنها تا چه اندازه خوب و مطلوب صورت گرفته است .
2- از نظر میرسپاسی اثربخش بودن به مفهوم میز ان موفقیت در تحقق هد ف ها و انجام دادن مأموری تهای محوله است .
3- از نظر شیرازی اثربخشی سازمان ها را می توان از طریق سنجش توانمندی مدیران در به حداکثر رساندن تعامل بین اهداف و ساختار و فرآیند های سازمانی اندازه گرفت.
اثربخشی تابع دو عامل فرآیند و ساختار سازمانی است . ساختار سازمانی به عوامل قابل کنترل و غیر قابل کنترل و فرآیند سازمانی به عوامل انسانی و مکانیکی تقسیم می شوند.
بی شک، مدیران نقش تعیین کننده ای در اثربخشی سازما ن ها از جمله سازمان های آموزشی به عهده دارند ؛ چرا که اثربخشی سازمان را می توان از طریق توانایی مدیر در به حداکثر رساندن تعامل بین ساختار و فرآیند سازمان اندازه گیری کرد.
بالاخره اینکه سازما ن های اثربخش سیستم های بازی هستند که علاوه بر بر قراری ارتباطات مؤثر، خلاق، پویا ، انعطاف پذیر ند و تاب تحمل تغییرات خارجی و داخلی را دارند
رابطه کارایی و اثربخشی:
بهره وری حاصل می شود و کارایی یعنی کارایی و اثر بخشی » با ادغام دو مفهوم نسبت ستانده به داده، که برابر با مصرف بهینه منابع است.
به عنوان مثال بیمارستانی را فرض کنید که دارای یک سری بیمارانی است که نیاز به آزمایش های خاص می باشند برای این آزمایش ها نیازمند به دستگا ه های آزمایش گران قیمت است که چهار حالت می توان بوجود آورد:
در حالت اول بیمارستان، بیمارانی که به این آزمایش نیازمندند را به مراکز خاص هدایت می کند ؛ چون تعداد بیماران کم بوده و خرید دستگا ه های گران قیمت صرفه اقتصادی ندارد؛ بنابراین در این روش کارایی بالا بوده ولی اثربخشی آن پایین است.
در حالت دوم بیمارستان تصمیم می گیرد دستگاه های گران قیمت را بخرد در این صورت اثربخشی افزایش خواهد یافت اما بدلیل مقرون به صرفه نبودن سرمایه گذاری مجدد کارایی در سطح پایین خواهد بود.
در حالت سوم برای افزایش کارایی بیمارستان می تواند از سایر بخش ها و بیمارستان ها مریض جذب نماید و آزمایش را انجام دهد در این صورت از حداکثر ظرفیت بیمارستان استفاده خواهد کرد و درآمد کسب خواهد نمود ؛ بنابراین هم کارایی بالا خواهد بود و هم اثربخشی.
در حالت چهارم از دستگا ههای موجود خودشان به خوبی نمی توان استفاده نمود.
آزمون های استخدامی : برای انتخاب متقاضیان استخدام، می توان بنا به نیاز سازمان و متناسب با شغل مربوطه، از آزمون های مختلفی استفاده کرد. مانند آزمون بررسی توانایی های شناختی (ذهنی) ، آزمون برای شناخت توانایی های فیزیکی و حرکتی، سنجش شخصیت و میزان علاقمندی ، آزمون