موک (MOOC ) در کشورهای در حال توسعه

MOOC (دوره های گسترده باز آنلاین) به عنوان یک نوآوری آموزشی ، در سالهای اخیر مورد توجه معلمان ، دانش آموزان و مسئولان قرار گرفته است. چندین مزیت وجود دارد که به محبوبیت MOOC کمک می کند. اولا ، با شیوع اینترنت ، MOOC این توانایی را دارند که به مقیاس گسترده ای از فراگیران جهانی از کشورهای مختلف ارایه کند(Barclay & Logan, 2013). این بدان معنی است که هر فراگیر از هر نقطه از جهان با دسترسی به اینترنت می تواند دوره های دانشگاه های معتبر جهان را بگذراند. ثانیا ، از آنجا که یادگیری در MOOC ها اغلب رایگان است ، برای فراگیران به ویژه در کشورهای در حال توسعه که دسترسی به منابع آموزشی محدود باشد ، می تواند مقرون به صرفه باشد (Kennedy, 2014). سوم اینکه، MOOCs با انواع مختلفی از انتخاب‌ها برای برآورده کردن علایق و نقاط قوت فراگیران فراهم می‌کنند (Means et al , 2009). و بدین ترتیب نیازهای ﺁموزشی ﺁنها برﺁورده شود. در نهایت، MOOCs وعده می دهند که با کمک به فراگیران در کشورهای در حال توسعه برای دسترسی به مواد ﺁموزشی با کیفیت به برابری ﺁموزشی بپردازد (Barclay & Logan, 2013) . برخلاف این پیش بینی های خوش بینانه ، گزارش های اخیر نشان می دهد که نرخ ترک تحصیل برای فراگیران MOOC زیاد است. به عبارت ساده ، دیدگاه MOOC به عنوان ارائه دهنده منابع یادگیری رایگان یا کم هزینه برای همه  هنوز واقعیت نداشته است. مطابق نظرسنجی انجام شده توسط Jordan (2013) ، میانگین نرخ تکمیل برای 91 دوره MOOC ، 6.5٪ بود ، و تعداد ثبت نام ها با گذشت زمان شروع دوره ها کاهش می یابد. تحقیقات پیشین مورد انتقاد قرار گرفته‌است که MOOC فاقد تعامل است و قادر به ارایه پشتیبانی آموزشی و خارجی کافی در طول فرآیند یادگیری نمی‌باشد (Hew & Cheung, 2014). علاوه بر این ، مشخص شد که پذیرش MOOC به ویژه در کشورهای در حال توسعه نسبتاً کم بوده است. گزارش های گذشته نشان می دهد که فراگبران در آسیا ، آفریقا و آمریکای لاتین تنها نیمی از احتمال ادامه تحصیل در MOOC نسبت به فراگیران  آمریکای شمالی ، اروپا و اقیانوسیه دارند& Halawa, 2015) (Kizilcec . به طور خلاصه ، حتی اگر MOOC ها توسط مربیان مطلوب و بالقوه ضروری تلقی شوند ، پذیرش MOOC به ویژه در مناطق خاص به همان اندازه که انتظار می رود رایج نیست. از این رو ، درک محرک ها و موانع مؤثر در تصویب MOOC در آن مناطق جغرافیایی باعث روشنگری خواهد بود. بیشتر تحقیقات تجربی در مورد MOOC با محوریت مناطق پیشرفته تر مانند آمریکای شمالی و اروپا ، در حالی که وضعیت کشورهای در حال توسعه به نوعی مورد غفلت قرار گرفته است (Veletsianos & Shepherdson, 2016). در واقع ، درک عوامل تأثیرگذار در زمینه پذیرش MOOC برای مربیان  ، دانشگاه ها و کسب وکارهای MOOC بسیار مهم است. بینش های بدست آمده پیشنهادات و راهنمایی هایی را برای ترویج انتشار MOOC در بین یادگیرندگان بالقوه ارائه می دهد. به طور خاص ، برای فراگیران کشورهای در حال توسعه که محدود به محیط های اجتماعی و اقتصادی هستند ، درک عوامل مؤثر در تصویب MOOC ها به احتمال زیاد در غلبه بر موانع بالقوه و ترویج تصویب MOOC کمک می کند که در نهایت به پرکردن  شکاف دیجیتال کمک خواهد کرد (Liyanagunawardena et al., 2013). تحقیقات در مورد تصویب MOOC را می توان به دو جریان طبقه بندی کرد: محرک ها و موانع. عوامل مختلفی با تصویب MOOC فراگیران در ارتباط است ، از این طریق برخی به تسهیل پذیرش MOOC کمک می کنند ، در حالی که برخی دیگر این روش را منع می کنند  (e.g., Hart, 2012; Hew & Cheung, 2014) .  از نظر مطالعات محرک ها  ، Kop (2011) نتیجه گرفت که قابلیت اعتماد به نفس ، سواد انتقادی و حضور اجتماعی مربیان  و شرکت کنندگان می تواند مشارکت و تعامل افراد را در فعالیتهای یادگیری آنلاین تشویق کند. از طریق شناسایی داده ها  از۴۴  موک(MOOC)،

Evans et al (2016) مشخص شد که خصوصیات  فراگیران و سخنرانی‌ها به پذیرش و ادامه یادگیری MOOC مربوط است. بطور مشابه، (۲۰۱۶)Pursel et al  دریافتند که دیدگاههای ویدیویی و مشارکت در نظرسنجی  پیش‌بینی‌کننده جدی تکمیل  MOOC بودند. در همین حال ، گروه دیگری از محققان به بررسی موانع تصویب MOOC پرداختند. به عنوان مثال ، Fini (2009) دریافت که محدودیت های زمانی ، مهارت های فن آوری و مشکلات زبان موانع اصلی تأثیر MOOC توسط فراگیران است. Hew and Cheung(2014) دریافتند که دلایل عبارتند از فقدان انگیزه، عدم موفقیت در درک محتوای، فقدان دستورالعمل، و داشتن اولویت‌های دیگر. از طریق تحلیل داده‌های ثانویه جمع‌آوری‌شده از پلت فرم MOOC، Semenova and Rudakova (2016) سه نوع مانع از جمله فقدان دانش موضوعی، سطح تحصیلات و تجربه ناکافی با MOOCs را شناسایی کرده‌اند. MOOC بعنوان یک نوآوری آموزشی در نظر گرفته می‌شود (کندی، ۲۰۱۴)، و نوآوری آموزشی یک نمونه از نوآوری در کل است (راجرز، ۲۰۰۳). بنابراین مطالعه MOOC از طریق ذره بین تحقیقات اتخاذ نوآوری می‌تواند در اتخاذ MOOCs مؤثر واقع شود.

مهم‌ترین طبقه‌بندی آموزش MOOC ، دو نوع اصلی از MOOCs وجود دارد که هر کدام یک رویکرد آموزشی خاص را تعیین می‌کند: کانکتیویست یا cMOOC که با اصول تربیتی یادگیری اجتماعی هدایت می‌شوند، و xMOOC  متمرکز بر روی ویدیو، متکی بر محتوای سخنرانی و ارزیابی خودکار هستند.

MOOC های کانکتیویستی (cMOOC) توسط اصول صریح اتصال گرایی هدایت می شوند: اتصال، استقلال، تنوع، گشودگی و تعامل (Bell 2010)  و انتظار می رود با استفاده از سایت های شبکه های اجتماعی رایگان، ویکی ها و وبلاگ ها میزبان شود(Rodriguez 2013) .چهار اصل مهم طراحی cMOOC به طور کلی تصدیق می شود (Bates, 2014; Kop, 2011):

cMOOC

Connecticist MOOC (cMOOCs) توسط اصول صریح اتصال: استقلال ، تنوع ، بازبودن  و تعامل (بل 2010) هدایت می شود و انتظار می رود با استفاده از سایت های شبکه های اجتماعی رایگان ، ویکی ها و وبلاگ ها میزبان شود (رودریگز 2013). چهار اصل مهم طراحی cMOOC به طور کلی تصدیق می شود (بیتس ، 2014 ؛ Kop ، 2011):

• استقلال یادگیرنده: فراگیران چه محتوا یا مهارتهایی را که می خواهند بیاموزند ، انتخاب می کنند و این باعث می شود یادگیری شخصی بدون برنامه درسی رسمی انجام شود.

• تنوع: فراگیران از ابزارها و محتوای متنوعی استفاده می‌کنند و در سطوح دانش متفاوت هستند.

• تعامل: فراگیران با یکدیگر همکاری ، تعاون  و ارتباط برقرار می کنند و نتیجه آن دانش جدید  است

• بازبودن : فراگیران به محتوا ، فعالیت ها و ارزیابی دسترسی آزاد دارند

xMOOC

 XMOOCs با مرحله یادگیری مرحله ای، شکستن محتوا به مرحله کوچک، بازخورد و تعامل محدود، ساعات اداری از پیش تعیین شده برای سوالات دانشجویان و رویکردهای ارزیابی مبتنی بر معیار شناخته می شود (Ebben and Murphy 2014) .     xMOOCها از مدل طراحی دوره مشابه بسیاری از دوره های آموزش عالی دانشگاهی پیروی می کنند. طراحی دوره ها برخلاف cMOOC ، مبتنی بر مسیرهای یادگیری خطی ، محوایی و مبتنی بر هدف است. xMOOC ها محتوای دوره را با لیستی از موضوعات ، خوانش ها و فیلم های سخنرانی کوچک ارائه می دهند . فراگیران از طریق ترکیبی از آزمونها ، تکالیف و امتحانات نهایی ارزیابی می شوند و فرم امتحان بیشتر سؤالاتی با جواب کوتاه یا چند گزینه است. محبوب ترین روش ارائه مطالب دوره با سخنرانی های ویدئویی از پیش ضبط شده است که به طور معمول بین 3 تا 15 دقیقه طول می کشد

(Bulfin, Pangrazio and Selwyn 2014; Hew and Cheung 2014).

منابع

Ma L, Lee CS. Investigating the adoption of MOOCs: A technology–user–environment perspective. J Comput Assist Learn. 2019;35:89–98. https://doi.org/10.1111/jcal.12314

Admiraal W, Huisman B and Pilli O, Assessment in Massive Open Online Courses”, Electronic Journal of e-Learning, Volume 13 Issue 4, 2015, (pp207-216), available online at www.ejel.org